Voel je leegte, verdriet, schuld of schaamte ná sociaal contact?

Dan heb je jezelf weggecijferd!

Hoe gebeurt dit en hoe kun je dit voorkomen?

Heb je weleens na een gesprek met iemand ineens een intens verdriet gevoeld? Je voelt je leeg getrokken, minderwaardig, schuldig en/of beschaamd. Je voelt dat er iets helemaal verkeerd is gegaan... maar je weet eigenlijk niet eens precies wat? Dan heb je jezelf weggecijferd.

In deze blog (en video) ontdek je waarom dat gebeurt, wat het betekent én hoe je dit kunt goedmaken met jezelf. 

Wanneer je je eigen behoefte hebt genegeerd in contact met anderen, dan voel je je achteraf verdrietig, leeg, beschaamd en schuldig.

Soms heb je contact gehad met iemand... en pas daarna, wanneer je weer alleen bent, voel je iets knagen. Je hoofd gaat maar door.

Waarom zei die ander dat? Had ik anders moeten reageren? Was ik raar? Heb ik iets verkeerd gedaan?

En dan komt het verdriet. De schaamte. Het schuldgevoel.

Wat er op zo'n moment écht gebeurt... is dat je jezelf hebt verlaten. Je bent tijdens dat contact uit de verbinding met jezelf gegaan. Misschien door een woord, een blik, iets dat je niet eens bewust hebt opgemerkt.

En uit een oud patroon, uit een behoefte aan veiligheid, trok je een masker op. Een gedrag dat ooit nodig was om je veilig te voelen, maar dat niet trouw was aan wie je werkelijk bent.

Dat verdriet dat je voelt... dat schuldgevoel achteraf... dat is niet omdat jij iets verkeerd hebt gedaan. Het is omdat je niet trouw aan jezelf bent geweest.

En dat is oké. Dat gebeurt. Dat gebeurt ons allemaal.

Wat belangrijk is, is dat je dit moment gebruikt. Niet om jezelf te veroordelen, maar om liefdevol terug te keren naar jezelf en jezelf te helen. 

Achteraf voel je je verdrietig, leeg, schuldig of beschaamd

Wat gebeurt hier?

Je bent getriggerd door iets of iemand, dit kan een woord zijn geweest, een gezichtsuitdrukking, een lichaamshouding, het kan iets zijn dat je je misschien niet eens kunt herinneren, maar het heeft je uit de verbinding met jezelf gebracht.

Dit ‘uit de verbinding met jezelf treden', wat ook kan voelen als ‘jezelf wegcijferen’ is een reactie, een snelle verlossing, een veilige plek. Het gebeurt in een split second. Je verdwijnt veilig achter een ‘masker’ van gedrag dat vanzelf in je opstaat om uitdrukking te geven aan wat jij gelooft dat je in deze situatie moet zijn of doen. Met dit gedrag geef je echter uitdrukking aan een mindere versie van jezelf. Het is namelijk een overlevingsstrategie, waarmee je een onvervulde behoefte overleeft. 

Deze behoefte, het gemis hiervan, dat zich diep binnen in jou schuilhoudt, kan tussen jou en je wereld gaan staan en je je eenzaam laten voelen in een wereld vol met vrienden en geliefden. Het kan je relaties verstoren met de wereld om je heen en daarmee je leven enorm gaan beperken. 

Waar het wezenlijk op neerkomt is dat je jezelf bent gaan beperken in relatie tot de wereld om je heen, omdat je zelf je eigen behoeftes bent gaan onderdrukken.

Je wilt voorbij deze innerlijke blokkade groeien waarin je jezelf beperkt en jezelf van deze noodoplossing bevrijden, zodat je in contact met de ander trouw kunt blijven aan jezelf en eerlijk kunt zijn naar de ander over jezelf en jouw behoeftes. En, laten we dan ook eerlijk wezen - zo zien wij jou eigenlijk gewoon ook het allerliefst!

En dat kan je ook! Dat is het goede nieuws. Door de oorspronkelijke behoefte alsnog te vervullen, zodat je die niet meer hoeft te overleven. 

Hiervoor wil ik graag iets uitleggen met een afbeelding dat ikzelf van een psycholoog heb meegekregen.

Onze behoeftes in contact met anderen

In de psychologie wordt het symbool van de lemniscaat gebruikt om aan te geven hoe je in een relatie met een ander (in elk contact met de wereld om je heen, in iedere relatie) beweegt. Dit wordt de infinity loop genoemd van Scott Woolley en het staat voor de dynamiek binnen relaties.

Relatie dynamiek: de uitwisseling van ons gedrag en de invloed van onze behoeftes hierop

In elk contact vindt er een uitwisseling plaats. Een uitwisseling van gedrag en behoeftes. Als je het lemniscaat horizontaal precies door het midden verdeelt, dan krijg je 2 helften, de bovenkant, die zichtbaar is, en de onderkant, die een onzichtbare wereld representeert.

Het gedeelte boven het raakpunt staat voor ons gedrag. Dit laten we zien van onszelf en kunnen we opmerken in het contact met de ander: we kunnen elkaar horen, zien en aanvoelen.

Onder het raakpunt bevinden zich onze (wederzijdse) behoeften. Deze zijn er ook, alleen niet altijd zichtbaar en zeker niet altijd uitgesproken. Behoeftes kunnen overigens ook onbewust aanwezig zijn. Niet iedereen is zich bewust van zijn of haar onderliggende behoeftes die meespelen in het contact met de ander. En dit is vaak juist ook de oorzaak van het probleem dat kan ontstaan in ons contact met anderen. 

Er vindt in elk contact altijd een uitwisseling plaats via ons gedrag naar elkaar toe. Onze onderliggende behoeften spelen in ons gedrag een hele belangrijke rol. Onze behoeften staat namelijk aan de basis van ons gedrag en heeft dan ook een grote impact op wat er in onderling contact met de ander wordt uitgewisseld. 

Wanneer je wordt geraakt door iets in het gedrag van de ander, dan raakt dat je wezenlijk in een behoefte. Een gemis. Dit betreft een behoefte die in eerdere relaties nog niet is vervuld. Vaak noemen we dit ‘oude pijn’, maar wezenlijk is dit een onvervulde behoefte. Deze behoefte is helemaal niet oud, het is springlevend en wil nog steeds vervuld worden. Zolang als dit niet gebeurt, blijft het altijd een rol spelen, in elke relatie die je aangaat. 

Omdat deze behoefte ooit is weggecijferd, doe jij dit nu (nog steeds)

Je hebt niet geleerd om deze behoefte te vervullen. Je hebt niet geleerd dat deze behoefte vervuld kan en mag worden!

Jij ontneemt jezelf wat jou ooit is ontnomen, door het te ontkennen, te negeren, te onderdrukken en te compenseren. Dit laat zich zien in je gedrag.

Wanneer je nu opnieuw in deze onvervulde behoefte geraakt wordt, ga je spontaan en automatisch in de overlevingsstand. Je ontkent een deel van jezelf. Je bent er daarom ook niet meer helemaal bij. Je bent niet meer (heel en dus helemaal) jezelf.

Jouw gedrag wordt op zo’n moment aangepast naar iets dat je weet, en dan kan ik beter zeggen, wat je lichaam weet, je gaat over op de automatische piloot.

Het gevoel van jezelf wegcijferen komt hierbij naar voren, omdat je ware zelf letterlijk een stap naar achteren doet. Je hebt een stuk van jezelf afgesloten. Dit gaat ten koste van je bewuste aanwezigheid, je vrijheid en daarmee aan je levenslust. Ook zal je voelen dat je niet echt bent, niet jezelf bent, ook dit klopt. Je bent niet eerlijk, niet naar jezelf en dus ook niet naar de ander.

Je bent veel meer dan dit.

Wanneer je in deze reactie zit, kun je niets doen. Je kunt er ook niets aan doen. Het speelt zich simpelweg af, jij bent er wezenlijk niet (helemaal) bij, en daarom heb je er ook geen controle over. Pas wanneer je weer thuis bent, of wanneer het voorbij is en je langzaam weer terug bij jezelf kunt komen, voel je het verdriet, het gemis, de schuld, de schaamte, kortom dan pas komen de naweeën van wat er is gebeurd pas naar de oppervlakte en kun je ze pas echt ervaren. 

Dit is dan ook het moment om jezelf de volgende vragen te stellen:

• Wat had ik nodig?

• En, hoe ben ik hiermee omgegaan?

Welke behoefte heb ik ontkend?

Je behoefte alsnog vervullen

Als je jezelf de ruimte geeft, elke keer wanneer je verdriet ervaart na sociaal contact, om stil te staan bij de behoefte die je eigenlijk had - en wat je deed om dit te ontkennen, te onderdrukken. te negeren en te compenseren - en heel bewust erbij blijft om te beseffen dat je hierdoor jezelf hebt beperkt. Dan kan je ook actie ondernemen om die behoefte alsnog te vervullen. Door bijvoorbeeld alsnog uit te spreken wat er innerlijk met jou is gebeurd, en wat je eigenlijk nodig hebt gehad. Je kunt er ook achterkomen dat je dit zelf heel goed kunt aanvullen. Misschien had je het helemaal niet zozeer nodig van de ander, maar was je zelf niet open om dit innerlijk te voorzien.

En daar wil ik nog aan toevoegen dat als je jezelf beperkt je ook de ander beperkt. Dit veroorzaakt vaak juist het conflict in relatie met de ander. De ander wordt automatisch ook beperkt, want jij bent niet meer in liefdevolle verbinding met jezelf en dientengevolge ook niet met de ander. De uitwisseling wordt hierdoor automatisch voorwaardelijk en kouder. De ander reageert hierop.

En tot slot vind ik het ook belangrijk om aan te geven dat je zelfs kunt reageren op iets in het gedrag van de ander die met zijn/haar gedrag juist een behoefte bij jou neerlegt, waarin jij weer niet wil of kan voorzien. Het palet aan mogelijkheden in de onderlinge dynamiek is onbegrensd.

Het lemniscaat van de relatie dynamiek kan verhelderen wat er precies onderling gebeurt. Je kunt hiermee je eigen behoeftes in kaart brengen en hiermee kun je uiteraard ook kleinere akkefietjes oplossen. 

Wanneer je in een loop bent geraakt, en je begint elkaar te verwijten en de communicatie wordt stroef of je krijgt ruzie, dan kan het je enorm helpen om de dynamiek te doorzien die zich hier afspeelt. Door goed te kijken naar wat er innerlijk met je gebeurt met datgene wat er gezegd, gedaan of juist verzwegen of nagelaten is, kun je de behoefte ontdekken die daaronder verscholen gaat.

Die behoefte voorzien, daar gaat het om

Daar ligt de oplossing!

En daar bij stil staan. Dit kun je achteraf ook aangeven bij de ander. Het er gewoon over te hebben, breng je datgene dat aan de onderkant van de lemniscaat verborgen zat, in je gedrag naar voren - en je zult merken dat de ander dan ook op jou kan reageren, omdat je behoefte zichtbaar en openbaar wordt. Degene die jou liefheeft, zal altijd proberen jouw behoefte te begrijpen en tegemoet te komen. Dit is het begin voor heling. 

En elke keer dat je dit herkent, open je een deur. Een deur terug naar je ware zelf. Naar liefde, naar zachtheid, naar thuiskomen.

Wees zacht, geduldig en begripvol voor jezelf.

Namasté

Nicky